การเปลี่ยนสไตลัส หรือเข็มวัดชิ้นงาน Renishaw: บทเรียนจากข้อผิดพลาดและกระบวนการติดตั้งใหม่
ในโลกของงาน CNC ที่ต้องใช้ความละเอียดและความแม่นยำสูง การทำงานอย่างรอบคอบเป็นสิ่งสำคัญ อย่างไรก็ตาม
บางครั้งความผิดพลาดก็สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน ไม่ว่าจะมีประสบการณ์มากแค่ไหนก็ตาม ซึ่งในกรณีนี้
ผมได้เรียนรู้บทเรียนจากการขยับเครื่องผิดแกนในขณะที่กำลังใช้งานหัวโพรบวัดชิ้นงานสำหรับ CNC รุ่น Renishaw OMP40
ทำให้ปลาย Ruby ของโพรบเกิดความเสียหาย แต่สิ่งนี้ทำให้ผมได้ทบทวนและปรับปรุงการทำงานของตัวเองไปในทางที่ดีขึ้น
วันนี้ผมจึงอยากแบ่งปันประสบการณ์การเปลี่ยนปลายโพรบ รวมถึงขั้นตอนการติดตั้งและตั้งค่าใหม่อย่างถูกต้อง
### ความสำคัญของหัวโพรบ Renishaw ในงาน CNC
หัวโพรบ Renishaw เป็นเครื่องมือสำคัญที่ใช้ในงาน CNC โดยช่วยให้เราสามารถตั้งค่าตำแหน่งหรือการตั้งศูนย์ที่มีความแม่นยำสูงได้
หัวโพรบนี้ประกอบไปด้วยปลายทับทิม หรือ Ruby ซึ่งเป็นส่วนที่ละเอียดอ่อนที่สุด เนื่องจากมีหน้าที่สัมผัสชิ้นงานเพื่อตรวจสอบตำแหน่ง
และขนาดที่ถูกต้อง อย่างไรก็ตาม หากปลาย Ruby นี้ได้รับการกระแทกหรือแรงกดที่ผิดพลาด ก็อาจทำให้แตกหรือเสียหายได้
โดยเฉพาะในการทำงานที่ใช้เครื่องจักรขนาดใหญ่ที่มีแรงหมุนหรือการเคลื่อนที่ในหลายแกน
ในกรณีของผม ขณะทำงานนั้น ผมตั้งใจขยับโพรบไปทางแกน X แต่กลับพลาดขยับในแกน Z แทน
เนื่องจากการหมุนแฮนด์วีลอย่างเร็วเกินไป ส่งผลให้ปลายทับทิม หรือ Ruby แตกออก ถึงแม้จะเป็นความเสียหายเล็กน้อย
แต่โพรบทั้งหมดก็ต้องได้รับการซ่อมหรือเปลี่ยนปลายใหม่ ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่ค่อนข้างมีราคาแพง
### การสั่งซื้อและการเตรียมตัวสำหรับการเปลี่ยนปลายโพรบ
หลังจากพบว่าปลายโพรบของผมเสียหาย ผมตัดสินใจสั่งซื้อปลายโพรบรุ่น A5000 D379 จากทาง Renishaw มาสำรองไว้
ซึ่งมีราคาอยู่ที่ประมาณ $97 ต่อชิ้น รวมค่าจัดส่งแล้วก็ประมาณ $200 ข้อนี้ทำให้ผมตระหนักว่า ทุกครั้งที่เกิดข้อผิดพลาดในการใช้งาน CNC
มันเป็นทั้งค่าใช้จ่ายและประสบการณ์การเรียนรู้ที่สำคัญ โชคดีที่ทางบริษัทได้มีคำแนะนำมาให้ ซึ่งเป็นวิธีการเปลี่ยนปลายโพรบและขั้นตอนการตั้งค่าใหม่อย่างละเอียด
### ขั้นตอนการเปลี่ยนปลายโพรบ

- ถอดปลายโพรบเดิม: ใช้ไขควงหรือเครื่องมือที่มี
ขนาดเล็กสอดเข้าไปในรูด้านข้ างของโพรบเพื่อหมุนถอดปลายทับทิ ม
หรือ Ruby ที่เสียหายออก ขั้นตอนนี้ค่อนข้างง่าย แต่ต้องระมัดระวังไม่ให้

- ติดตั้งปลายโพรบใหม่: ค่อย ๆ หมุนปลายโพรบใหม่เข้าที่เดิม โดยไม่ต้องขันแน่นเกินไป เพื่อป้องกันการทำลายโครงสร้างของปลาย
- ตรวจเช็คการติดตั้ง: ตรวจสอบว่าปลายโพรบอยู่ในตำแหน่งที่มั่นคงและไม่หลวม ขั้นตอนนี้เป็นขั้นตอนที่ควรใช้ความระมัดระวังเป็นอย่างมาก เพราะหากไม่ระวังอาจทำให้ปลายทับทิม หรือRuby ใหม่เสียหายได้อีกครั้ง
### ขั้นตอนการตั้งค่าและปรับเทียบใหม่
การตั้งค่าและปรับเทียบโพรบเป็นสิ่งที่สำคัญในการใช้งานเพื่อให้เครื่องทำงานได้อย่างถูกต้อง โดยต้องทำการตั้งค่าหลังจากการติดตั้งปลายโพรบใหม่ให้แม่นยำทุกครั้ง

- ตั้งศูนย์ XY: ใช้เครื่องมือวัดเพื่อปรั
บตำแหน่งให้โพรบสัมผัสจุดศูนย์ กลางของวงแหวน (Ring Gauge)
โดยใช้เครื่องวัดที่ตั้งค่าไว้

- ตั้งศูนย์ Z: เพื่อปรับระดับความสูงของโพรบกับพื้นผิวของชิ้นงาน ใช้เครื่องมือหมุนแฮนด์วีลอย่างช้า ๆ
เพื่อให้โพรบสัมผัสชิ้นงานโดยไม่เกิดการกดหรือแรงกระแทกมากเกินไป
- ปรับตั้งค่าความแม่นยำของการหมุน: ใช้สกรูปรับที่ฐานของโพรบเพื่อลดอาการผิดเพี้ยนของตำแหน่งหรือที่เรียกว่า
Run-Out ซึ่งเป็นกระบวนการที่ละเอียดมาก แต่มีความสำคัญต่อการทำงาน CNC ที่มีประสิทธิภาพสูง การใช้สกรูทั้ง 4 จุดที่ฐานของโพรบจะช่วยให้สามารถปรับระดับให้ได้ค่าความแม่นยำตามที่ต้องการได้ดีขึ้น

ตอนนี้เราได้ตั้งอยู่กลางแล้ว กด Enter และใส่เส้นผ่านศูนย์กลางที่แน่


ค่อยๆ ลดลงให้เบาๆ และให้แน่ใจว่ามันไม่กระเด้งไปไหนนะ โอเค อยู่ในตำแหน่ง Z เดิมแล้ว
กลับไปที่ปุ่มควบคุมความเร็ว ตอนนี้เราจะหมุน 180 องศาอีกครั้งและกด Cycle Start เพื่อดำเนินการต่อ
จากนั้นเพิ่งติดตั้งเครื่องมือให้ตรง 180 องศาและเริ่มวนรอบ
### บทเรียนจากความผิดพลาดและคำแนะนำเพิ่มเติม
ความผิดพลาดในการทำงาน CNC เป็นเรื่องปกติที่อาจเกิดขึ้นได้กับทั้งมือใหม่และมืออาชีพ
ดังนั้น การทำงานด้วยความระมัดระวังและการควบคุมอารมณ์ถือเป็นสิ่งสำคัญ โดยสิ่งที่ผมได้เรียนรู้จากเหตุการณ์นี้คือ

อย่าด่วนตัดสินใจ : การเร่งรีบและมั่นใจเกินไปอาจทำให้เกิดข้อผิดพลาดได้
ผมควรใช้เวลาตรวจสอบทุกครั้งก่อนที่จะหมุน hand wheel โดยเฉพาะเมื่อใช้หัวโพรบ Renishaw
– ตรวจสอบการตั้งค่าอย่างสม่ำเสมอ : การตรวจสอบค่าการตั้งค่าของเครื่องมือวัดและโพรบเป็นสิ่งสำคัญ
เพื่อให้แน่ใจว่าเครื่องมือที่ใช้มีความแม่นยำและพร้อมใช้งาน


– จัดเตรียมอะไหล่สำรอง : การมีอุปกรณ์สำรอง เช่น แบตเตอรี่หัวโพรบ สไตลัส ช่วยลดความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับงานหากเกิดข้อผิดพลาด
สรุป
การเปลี่ยน Stylus หรือ เข็มวัดชิ้นงาน บนเครื่อง CNC และการตั้งค่าใหม่ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ต้องทำด้วยความรอบคอบและแม่นยำ
เพราะความผิดพลาดเพียงเล็กน้อย อาจนำไปสู่ค่าใช้จ่ายและเวลาที่สูญเปล่าได้
อย่างไรก็ตาม การเรียนรู้จากข้อผิดพลาดคือก้าวสำคัญในการพัฒนาทักษะงาน CNC ให้ดียิ่งขึ้น
ทุกครั้งที่ทำงาน ควรตั้งสติและทำด้วยความระมัดระวัง เพื่อป้องกันความเสียหายและยกระดับคุณภาพงานให้สูงสุด
การใช้งาน หัวโพรบ และ สไตลัส Renishaw ที่ถูกต้อง จะช่วยให้งาน CNC ของคุณมีประสิทธิภาพสูงสุด
และยืดอายุการใช้งานของเครื่องมือได้ในระยะยาว
เพราะ การเตรียมพร้อม และ ความเข้าใจ คือกุญแจสู่ความสำเร็จในการใช้งานอย่างมืออาชีพ
PTSC — ตัวแทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการของ Renishaw ในประเทศไทย
พร้อมให้คำปรึกษาและแนะนำอุปกรณ์ที่เหมาะสมกับงานของคุณ
ติดต่อเราได้เลยวันนี้!
ที่มา : Youtube – Replacing Renishaw Probe Stylus, Tool Tuesday Ep.15Article re-arranged by Somroek , Marketing Specialist